دُلْمه خوراکی در خاورمیانه و مناطق اطراف آن مانند بالکان، قفقاز، روسیه و آسیای مرکزی است. دلمه کلمه‌ای ترکی به معنی «پُرشده»است. دلمه را می‌توان با برگ انگور (متداول‌ترین آن) فلفل دلمه، کدو گوجه فرنگی و بادمجان درست کرد. در سال 2017 جمهوری آذربایجان دلمه را در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو به ثبت رساند
مواد لازه برای تهیه دلمه برگ مو
برگ مو:به مقدار لازم
گوشت چرخ کرده:300 گرم
برنج:یک پیمانه
سبزی دلمه( گشنیز، جعفری، نعناع و ترخون) به یک نسبت با گشنیز کمی‌بیشتر:300 گرم
پیاز متوسط:دو عدد
لپه:یک پیمانه
نمک:به مقدار کم
مواد لازم برای چاشنی دلمه
آب:یک پیمانه
سرکه:نصف پیمانه
شکر:یک قاشق غذا خوری
نمک:به مقدار کم
طرز تهیه دلمه برگ مو
لپه و برنج را جداگانه خیس کنید .و بعد نیم پز کنید.
تابه‌‌‌ای را روی حرا رت قرار دهید و مقداری روغن داخلش بریزید تا داغ شود. بعد پیاز را به همراه کمی‌زرد چوبه به روغن اضافه کنید و تفت دهید.
وقتی رنگ پیاز طلایی شد ، گوشت را به آن اضافه کنید و تفت دهید تا رنگ گوشت تغییر کند.
برنج و لپه نیم پز شده را به گوشت درحال تفت خوردن اضافه کنید و هم بزنید.در آخر سبزی را اضافه کنید و تفت دهید. بعد از کمی‌پاشیدن نمک روی مواد ، آنها را از روی حرارت بردارید.
و مواد را داخل برگها به صورت بقچه‌‌‌ای بپیچید.اگر برگهایی که استفاده میکنید تازه هستند باید دو سه دقیقه‌‌‌ای در آب جوش بجوشند تا نرم شوند و نشکنند.
سپس دلمه‌ها را به صورت فشرده و از پشت داخل قابلمه بچینید و چاشنی را روی آن بریزید.
در قابلمه را ببندید تا دلمه‌ها با حرارت کم و با بخار چاشنی بپزند.
طعم چاشنی دلمه:
برای چاشنی دلمه از سرکه یا آبلیمو ، آب ، نمک و شکر استفاده کنید و به اندازه دلخواه از آنها استفاده کنید.
دقت کنید سرکه را هنگام دم گذاشتن دلمه‌ها اضافه نکنید .
فوت وفن پیچیدن دلمه‌ها
برای پیچیدن دلمه‌ها روشهای مختلفی وجود داره که مرسوم ترینشون بقچه‌‌‌ای هست و رولی.
اگر برگهایی که استفاده میکنین تازه هست باید دو سه دقیقه‌‌‌ای در آب جوش بجوشه تا نرم بشه و موقع پیچیدن نشکنه.
برگها رو که آماده کردین، پهن کنین و مواد رو داخلش بریزین و بپیچیدش.
ارزش غذایی
دلمه برگ مو جدا از موادی که درون برگ مو پیچیده می‌شود، ارزش غذایی دارد. آهن موجود در هر ۱۰۰ گرم از برگ‌های تازه‌ی انگور هفت برابر مقدار آهنی است که در ۱۰۰ گرم میوه انگور وجود دارد.
برگر سویا
مواد لازم برای درست کردن برگر ذرت و سویا گیاهی 6 نفر :
سویا : 2 پیمانه
پیاز کوچک : 1 عدد
ذرت پخته : 1 پیمانه
آرد سوخاری : 2 قاشق سوپخوری
تخم‌مرغ : 1 عدد
نمک و فلفل : به میزان لازم
زردچوبه : 1 قاشق چایخوری
روغن : به میزان لازم
طرز تهیه برگر ذرت و سویا :
سویا را در مقداری آب و نمک به مدت 20 دقیقه خیس کنید. بعد از این مدت آبکش کنید و از روی آن آب سرد رد کنید.
سویا را در دست کمی‌فشار دهید تا آب آن خارج شود. حالا به همراه پیاز چرخ کنید و در کاسه‌ای بریزید. نمک و فلفل و زردچوبه را هم اضافه کرده و خوب ورز دهید.
تخم مرغ را در مایه همبرگر بشکنید و به ورز دادن ادامه دهید. آرد سوخاری و دانه‌های ذرت را بیفزایید و خوب مخلوط کنید.
از مایه برگر به اندازه یک پرتقال کوچک بردارید و در دست به شکل همبرگر فرم دهید.
همه مایه را به همین صورت به شکل برگر درست کنید و به مدت نیم‌ساعت در یخچال بگذارید.
بعد از نیم ساعت برگرها را در روغن سرخ کنید و بعد همراه با سبزیجات دلخواه و نان همبرگری به شکل ساندویچ درست کنید.
فوت و فن پخت برگر گیاهی
زردچوبه طعم سویا را در غذا بهتر می‌کند.
اگر احساس کردید مایه برگر کمی‌شل است و حالت نمی‌گیرد یک قاشق سوپخوری دیگر آردسوخاری اضافه کنید.
منبع: cookcook